Szkoły publiczne i niepubliczne
Porównanie środowisk edukacyjnych

1. Systematycznie wzrasta liczba szkól w sektorze szkolnictwa niepublicznego.
Mamy dzisiaj około 10% szkół niepublicznych, najwięcej w województwie mazowieckim i śląskim, najmniej w opolskim.

2. Szkoły niepubliczne są to przeważnie szkoły małe z niewielką liczbą uczniów (od kilkudziesięciu do 500).W szkołach niepublicznych w całym kraju uczy się 2% dzieci i młodzieży, najwięcej w liceach - 3,6%.

3. Placówki niepubliczne dysponują większą liczbą komputerów i częściej wsparciem psychologa i/lub pedagoga, zwłaszcza w województwie mazowieckim. Szkoły z województwa mazowieckiego mają również szerszą opiekę medyczną. Natomiast szkoły publiczne, zwłaszcza licea, są lepiej wyposażone w sale gimnastyczne i boiska szkolne.

4. Dyrektorów szkół niepublicznych charakteryzuje planowość działania i duża gospodarność zarządzanymi środkami oraz dbałość o finanse placówki. Natomiast dyrektorzy szkół publicznych charakteryzują się stosunkowo dużą awersją do zagadnień finansowania oświaty, a nawet do rozwiązywania problemów budżetowych własnej placówki.

5. Programy wychowawcze szkół niepublicznych są przeważnie bardziej rozbudowane oraz zawierają więcej różnorodnych celów wychowania.
Placówki niepubliczne znacząco częściej niż publiczne formułują cele związane z rozwojem społecznym, intelektualnym i moralnym uczniów oraz ich aspiracjami. Celem wychowawczym szkół niepublicznych jest wzmacnianie własnej wartości ucznia oraz kształtowanie umiejętności kierowania własnym postępowaniem. Szkoły niepubliczne zdecydowanie częściej niż publiczne wymieniają także takie cele wychowawcze, jak:
- przygotowanie do życia w społeczeństwie demokratycznym
- kształtowanie postaw obywatelskich
- wdrożenie do działań na rzecz środowiska lokalnego
 
6. Szkoły niepubliczne wykazują wyraźnie wyższy poziom uspołecznienia niż publiczne.

7. Zagrożenie problemami wychowawczymi w szkołach niepublicznych jest wyraźnie mniejsze niż w szkołach publicznych.
- problemy wychowawcze pojawiające się w szkołach niepublicznych, to agresja werbalna uczniów w stosunku do nauczycieli oraz zaburzenia w relacjach uczniów i nauczycieli
- problemy wychowawcze pojawiające się w szkołach publicznych, to brak motywacji do uczenia się, wandalizm, palenie papierosów, uzależnienie od alkoholu, uzależnienie od środków odurzających i psychotropowych

8. W szkołach niepublicznych dużo rzadziej niż w publicznych pojawiają się przeszkody w osiąganiu zamierzonych celów edukacyjnych, takie jak:
- bieda środowisk, z których pochodzą uczniowie
- niedoinwestowanie szkół
- brak wpływu na poziom finansów szkolnych
- problemy środowiska pochodzenia uczniów
 
9. Uczniowie ze szkół niepublicznych mają statystycznie wyższe oceny z języka polskiego i matematyki od ocen uczniów szkół publicznych.

10. W szkołach niepublicznych oceny są zdecydowanie mniej zróżnicowane niż w publicznych, jeśli porównujemy oceny uczniów w szkołach podstawowych, gimnazjach i liceach.
 
11. Uczniowie szkół niepublicznych, szczególnie szkół podstawowych i gimnazjów, zdecydowanie lepiej piszą sprawdziany i egzaminy zewnętrzne.